یکی از پایه‌ای ترین ارزیابی هایی که برای سلامت حیوان خانگی شما توسط دامپزشک پیشنهاد می‌گردد انجام تست یا آزمایش خون می باشد. بیش از ۱۰۰ نوع آزمایش خون وجود دارد و انتخاب اینکه کدام یک برای حیوان خانگی شما باید به انجام رسد به عوامل مختلفی از شرایط بالینی فعلی و سایر عوامل دیگر مانند سن و سابقه بیماری‌ها بستگی دارد.
احتمالا بارها در مورد انجام آزمایش CBC ( شمارش کامل سلولهای خون) و بیوشیمیایی شنیده اید. قبل از بررسی اینکه هر کدام شامل چه مواردی میشود بهتر است اشاره‌ای کوتاه به آزمایشات سرولوژی و هماتولوژی داشته باشیم.
منظور از سرولوژی و هماتولوژی چیست؟
به صورت کلی ۵۰ تا ۵۵ درصد حجم خون از پلاسما تشکیل شده است و بقیه شامل گلبول‌های سفید و قرمز و پلاکت‌ها هستند. درصد بالایی از پلاسما از آب تشکیل شده است و باقیمانده آن از پروتئین‌ها، الکترولیت‌ها، گلوکز و … است. به آزمایشهایی که بر روی بخش مایع خون و یا سایر تراوشات بدن انجام میشود در اصطلاح سرولوژی گفته میشود. با بررسی نتایج این آزمایش‌ها می توان عملکرد ارگان هایی مانند کلیه و کبد را بررسی کرد.
هماتولوژی، اما به آزمایشهایی اطلاق میشود که بر روی بخش سلولی خون انجام می شود و شامل ارزیابی گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها می‌گردد. از این طریق اختلالاتی مانند کم خونی، غلظت خون، عفونت، ساپرس مغز استخوان، انگل‌‌های خونی و … بررسی می‌گردند.
در چه مواقعی باید آزمایش خون برای حیوانات انجام شود؟
تست خون به غیر از مواردی مانند چکاپ‌های دوره ای یا مرتبط به بیماری٬ باید قبل از هر جراحی یا هر گونه بیهوشی آزمایش خون انجام شود، زیرا بیهوشی در صورت وجود بیماری یا نارسایی میتواند بسیار خطرناک باشد در حدی که به مرگ حیوان شما منجر گردد. اهمیت این مسئله خصوصا برای حیواناتی که تاریخچه‌ای از شرایط سلامتی آنها وجود ندارد، حیاتی‌تر می‌باشد چرا که به راحتی میتواند مرگ را به همراه داشته باشد. پس حتما در مواردی مانند عقیم‌سازی گربه یا سگ بی‌سرپرست حتما تست خون را انجام دهید. عدم تست خون به بهانه صرفه جویی در هزینه آن٬ مساوی است با به خطر انداختن جان یک موجود بی‌گناه.
آزمایش CBC یا بیوشیمیایی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
آزمایش خونی که به عنوان CBC یا شمارش کامل سلولهای خون شناخته میشود، یکی از رایج‌ترین آزمایش‌های خونی است که در حیوانات خانگی و انسان‌ها انجام میشود. CBC اطلاعات مربوط به وضعیت آب‌رسانی بدن، کم‌خونی، عفونت، توانایی لخته شدن خون و توانایی سیستم ایمنی بدن را ارائه می‌دهد. این آزمایش برای حیوانات خانگی مبتلا به تب، استفراغ، اسهال، ضعف، لثه‌های رنگ‌پریده یا بی‌اشتهایی ضروری است. اگر حیوان خانگی شما نیاز به جراحی دارد، CBC میتواند برخی از اختلالات مرتبط با خونریزی یا سایر ناهنجاری‌های غیرقابل مشاهده را تشخیص دهد.
آزمایش‌های خونی که به عنوان پروفایل بیوشیمیایی یا پنل شیمی انجام می‌شوند، مجموعه‌ای از آزمایشهایی است که برای بررسی عملکرد ارگانهای مختلف انجام میشود. برخی از آزمایش‌ها مختص یک اندام هستند مثلا کبد، در حالی که برخی دیگر تحت تاثیر چندین ارگان یا عضو بدن هستند .
